Drugs algemeen: wat je moet weten
Wat zijn drugs?
Drugs is een verzamelnaam voor middelen die de hersenen beïnvloeden en daardoor effect op lichaam en geest hebben. Dit wordt ook wel de psychoactieve werking genoemd.
Welke effecten een bepaalde drug precies zal hebben, hangt van verschillende elementen af. In het algemeen zijn er drie factoren van invloed op het effect van een bepaalde drug:
- De drug zelf: het soort drug, hoeveel je er van neemt, de manier van inname.
- De set: kenmerken van de gebruiker zelf, zoals hoe je je voelt (blij, gestrest, verdrietig), de gezondheid, verwachtingen, vermoeidheid, etc.
- De setting: kenmerken van de omgeving, zoals de temperatuur, vertrouwde of onveilige omgeving, druk of rustig, de mensen die aanwezig zijn, de muziek die opstaat.
> Lees meer over drug, set en setting
Drugs kunnen op verschillende manieren ingedeeld worden. De meest gebruikte indeling is de indeling naar de werking van de drugs op de hersenen. De effecten kunnen stimulerend zijn, verdovend of bewustzijnsveranderend. Sommige middelen, zoals hasj en wiet, hebben meerdere effecten.
- Stimulerend
Bij deze middelen krijgt de gebruiker het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. De ademhaling en hartslag verhogen, de bloeddruk stijgt en de spieren spannen zich aan. Voorbeelden: cocaïne en speed maar ook tabak en koffie. Stimulerende middelen worden soms ook wel ‘uppers’ genoemd. - Verdovend
Hierbij komt de gebruiker in een slaperige roes. Verdovende middelen hebben een kalmerende en ontspannende werking. De gebruiker kan in een slaperige roes komen. De ademhaling en hartslag worden langzamer en spieren ontspannen. Voorbeelden: heroïne en andere opiaten (bijvoorbeeld oxycodon of fentanyl), ghb, maar ook alcohol en slaapmiddelen. Verdovende middelen worden soms ook wel ‘downers’ genoemd. - Bewustzijnsveranderend
De gebruiker van deze middelen gaat de wereld (heel) anders zien en beleven doordat deze middelen het bewustzijn tijdelijk veranderen. Voorbeelden: LSD, hasj en wiet en paddo’s. Bewustzijnsveranderende middelen worden soms ook wel ‘trippers’ of ‘tripmiddelen’ genoemd.
Deze indeling naar effecten gaat niet altijd op. Sommige middelen hebben een gemengd effect. XTC werkt bijvoorbeeld stimulerend, maar verandert ook de waarneming. Hasj en wiet werken verdovend, maar zorgen lichamelijk voor lichte stimulering en kunnen ook bewustzijnsveranderend zijn.
Hoeveel mensen gebruiken drugs in Nederland?
De meeste mensen gebruiken geen drugs. Meestal gaat het maar om een paar procent van de bevolking. Zo gebruikte in 2022 3,9% van de Nederlanders XTC, 0,4% gebruikte LSD en maar 0,1% gebruikte heroïne.
Sommige groepen gebruiken wel meer dan andere groepen. Bij veel middelen is het zo dat mannen, mensen onder de 30 jaar, mensen die uitgaan en hoogopgeleiden vaker drugs gebruiken.