Wat is methadon?

Methadon (ook wel ‘mephenon’ of ‘symoron’) is een medicijn dat mensen krijgen als ze willen stoppen met drugs zoals heroïne. Het zorgt ervoor dat ze geen of weinig klachten ervaren. Ze krijgen dan een pil of een drankje dat methadon bevat. Soms krijgen mensen het ook tegen langdurige pijn. 

Hoeveel mensen gebruiken methadon in Nederland?

In 2023 kregen ongeveer 15.335 mensen methadon van de dokter of verslavingsarts¹Dit blijkt uit deze cijfers. Maar er zijn ook mensen die methadon gebruiken terwijl ze het niet van een dokter hebben gekregen. Ze hebben het dan waarschijnlijk van een drugsdealer gekocht. Het is niet duidelijk hoeveel mensen dit medicijn op die manier gebruiken. Maar waarschijnlijk erg weinig. 

Werking van methadon

Methadon is een zware pijnstiller. Het behoort tot de groep middelen met de naam opiaten of opioïden, net zoals heroïne, oxycodon, morfine en fentanyl. Mensen die verslaafd zijn aan heroïne of andere opioïden kunnen methadon als medicijn krijgen. Door methadon heeft iemand die stopt met het gebruiken van heroïne geen last meer van ontwenningsverschijnselen. Meestal ervaart iemand weinig of geen prettige effecten van methadon.

Soms krijgen mensen methadon van de dokter als pijnstiller tegen langdurige pijn of zenuwpijn (neuropathische pijn). Ze ervaren dan nog maar weinig of geen pijn. Heel soms ervaren mensen die methadon gebruiken blije of fijne gevoelens als bijwerking. Dit wordt euforie genoemd. 

Methadon werkt tussen de 4 en 10 uur als pijnstiller. Bij iemand die methadon krijgt als medicijn tegen verslaving werkt methadon een stuk langer omdat het middel in het lichaam opstapelt. Ongeveer 22-48 uur.

Bijwerkingen

Iemand die methadon gebruikt kan veel bijwerkingen ervaren, zoals:

• Misselijkheid en een droge mond
• Verstopte darmen, niet kunnen poepen
• Duizeligheid en hoofdpijn
• Slaperigheid of sufheid
• Wazig zien en kleine pupillen
• Somber of prikkelbaar zijn 
• Moeite met ademhalen

Risico’s

Iemand die methadon gebruikt kan suf of duizelig zijn. De meeste mensen mogen daarom niet na het gebruiken van methadon deelnemen aan het verkeer. Die persoon kan dan sneller een ongeluk veroorzaken. Maar soms mag iemand die methadon gebruikt wel autorijden. Die persoon mag dan pas rijden als de bijwerkingen verdwenen zijn. Dit duurt minimaal twee weken en wel drie maanden bij iemand die het dagelijks gebruikt²Zoals hier te lezen is.

> Lees hier meer over rijden met medicijnen

Als iemand te veel methadon inneemt, kan die persoon in coma raken en zelfs overlijden. Als iemand andere verdovende middelen (zoals benzodiazepines, alcohol of GHB) tegelijk inneemt met de methadon kan dat levensgevaarlijk zijn. Iemand neemt dan sneller een overdosis. 

Als iemand methadon gebruikt kan die persoon beter geen grapefruit eten of grapefruitsap drinken. Hier zitten namelijk stofjes in waardoor de lever anders werkt. De methadon gaat dan veel sterker werken in het lichaam, waardoor iemand heftige bijwerkingen kan krijgen. 

Methadon en verslaving

Mensen die methadon krijgen in plaats van heroïne hoeven dit meestal maar 1x per dag te gebruiken. Op die manier kunnen ze vaak veel meer dingen doen. Ze zijn namelijk niet meer zwaar onder invloed en minder bezig met drugs te kopen en gebruiken. Soms stoppen mensen met methadongebruik. Maar er zijn ook mensen die het lang blijven gebruiken om een terugval te voorkomen. Een terugval is als iemand weer opnieuw begint met het middel waaraan ze verslaafd waren te gebruiken.

Maar methadon werkt ook verslavend. Iemand die dagelijks methadon krijgt omdat hij of zij anders heroïne gebruikt, raakt verslaafd aan methadon. Het lichaam raakt gewend aan het medicijn en kan niet meer zonder. Het kan zijn dat iemand steeds meer nodig gaat hebben voor hetzelfde effect, dit heet tolerantie. Als iemand plotseling stopt, kan die persoon last krijgen van heftige ontwenningsverschijnselen, zoals: 

• Onrust
• Hartkloppingen
• Heel ziek voelen
• Heel koud voelen en rillen
• Misselijkheid
• Slecht slapen

Het is verstandig om dit medicijn af te bouwen in plaats van in één keer te stoppen. Iemand die afbouwt neemt bijvoorbeeld iedere week een beetje minder methadon dan de week ervoor. Die persoon zal dan minder last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Afbouwen kan het beste gedaan worden in overleg met een arts. Een arts kan een goed afbouwschema maken. Een afbouwschema is een overzicht waarop staat hoe vaak de dosis wordt verlaagd. 

Wetgeving

Methadon staat op lijst I van de Opiumwet. Daarom is het verboden om dit medicijn te maken, verkopen of in het bezit te hebben. Maar iemand kan het wel van de dokter krijgen als die persoon bijvoorbeeld wil stoppen met heroïne. Ook als iemand langdurige pijn heeft, kan die persoon methadon van de dokter krijgen. Dan is het niet illegaal om methadon in het bezit te hebben. 

Prijs van methadon

Een pil methadon kost rond de 50 cent³Zoals hier te lezen is. Dit betaalt de zorgverzekering meestal. Het is niet bekend wat de prijs bij een dealer gemiddeld is.