Wat zijn nitazenen?

Nitazenen (ook: ‘nitazenes’ of ‘zenes’) is de naam van een groep drugs. Het is dus niet maar 1 drug. Ze lijken erg op fentanyl. Ze verminderen pijn en geven soms een rustgevend of blij gevoel. Hierdoor zijn nitazenen erg verslavend. Ook zijn nitazenen erg sterk (potent), waardoor iemand snel teveel neemt. Dit is levensgevaarlijk. 

Nitazenen zijn een groep middelen die in 2019 waarschijnlijk voor het eerst op de drugsmarkt zijn verschenen¹Zoals te lezen is deze rapportage van het UNODC. Het zijn stoffen die in de jaren en 50 en 60 werden onderzocht door wetenschappers om er misschien medicijnen van de te maken. Dit is nooit gebeurd. Nitazenen horen bij de groep stoffen die opioïden worden genoemd. Andere opioïden zijn bijvoorbeeld fentanyl, methadon of oxycodon. Omdat nitazenen nog maar kort op de drugsmarkt zijn worden het ook wel designer drugs, research chemicals of NPS genoemd.  

Er zijn veel verschillende soorten nitazenen, zoals: etonitazeen, metonitazeen, isotonitazeen en protonitazeen. Deze middelen lijken veel op elkaar, maar zijn niet allemaal even sterk. Bijvoorbeeld etonitazeen is een van de sterkste nitazenes en is wel 1000 keer sterker dan morfine. Dit betekent dat iemand 1000 keer meer morfine nodig heeft voor ongeveer dezelfde effecten. Maar er bestaan ook nitazenen die even sterk zijn als morfine²Zoals te lezen is in dit onderzoek.

Hoeveel mensen gebruiken nitazenen?

Het is niet duidelijk hoeveel mensen in Nederland nitazenen gebruiken, omdat dit nooit is onderzocht. Waarschijnlijk gebruiken maar heel weinig mensen dit soort middelen, zoals vaker het geval is met designer drugs (Nieuwe Psychoactieve Stoffen).  

In andere landen zijn er doden gevallen door nitazenen. Soms gebeurt dan omdat mensen ze gebruiken en overdoseren. Maar ook omdat nitazenen soms door dealers worden gemengd met andere drugs, zoals in heroïne. Of in namaakmedicijnen, zoals pijnmedicatie of slaappillen. Dit gebeurt waarschijnlijk niet in Nederland. De Nederlandse drugsmarkt wordt in de gaten gehouden door o.a. de testservice, en daar zijn nitazenen nog niet aangetroffen. Wel is er door de politie in Nederland een pakket gevonden met namaak-oxycodonpillen die nitazenen bevatten, die voor het buitenland waren bedoeld. 

De werking van nitazenen

Nitazenen hebben een werking die lijkt op andere opioïden zoals fentanyl, heroïne of oxycodon. Ze werken verdovend en zorgen voor een sterke vermindering van pijn, geven meestal blije gevoelens (euforie) en minder angst. Meestal werken ze wel langer dan andere opioïden.  

De bijwerkingen en risico’s van nitazenen

Over de meeste nitazenen is maar weinig bekend. Er kunnen dus risico’s en bijwerkingen zijn die nog onbekend zijn. Deze volgende risico’s en bijwerkingen zijn wel al bekend: 

• Slaperig of moe zijn
• Misselijkheid, overgeven
• Duizeligheid en hoofdpijn
• Niet kunnen poepen (obstipatie)
• Jeuk
• Droge mond
• Moeite met ademhalen
• Craving en verslaving

Verslaving

Nitazenen zijn erg verslavende stoffen. Iemand die deze stoffen gebruikt kan snel de controle verliezen over het gebruik. Als iemand dan veel of vaak gebruikt ontwikkelt hij of zij ook tolerantie. Iemand heeft dan steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Mensen die deze middelen regelmatig gebruiken kunnen last krijgen van ontwenningsverschijnselen, zoals: 

• Het gevoel griep te hebben
• Bibberen, trillen
• Heftig zweten
• Overal pijn voelen
• Buikpijn en diarree
• Misselijkheid en overgeven
• Angst

Deze ontwenningsverschijnselen kunnen gevaarlijk zijn, zeker als iemand al een minder goede gezondheid heeft. Iemand kan daarom het beste stoppen of minderen met begeleiding van de verslavingszorg.  

Nitazenen en de wet

Bijna alle nitazenen staan al een tijd lang op de Opiumwet en zijn illegaal. Iemand mag ze niet maken, verkopen of bezitten.  

Veelgestelde vragen