Lachgas: wat je moet weten
Lachgas is een gas en de werkzame stof is di-stikstofmonoxide (N2O). Het is meestal verkrijgbaar in lachgaspatronen (voor bijvoorbeeld slagroomspuiten) of in grote lachgastankjes. Het gas wordt bijna altijd in een ballon gespoten.
Lachgas wordt ook als narcosemiddel gebruikt in het ziekenhuis of als kortdurende pijnstiller door tandartsen en in ambulances. Dat type lachgas is van medische kwaliteit en gemengd met zuurstof. Daarnaast wordt lachgas ook gebruikt als drijfgas voor slagroomspuiten en voor extra vermogen in verbrandingsmotoren.
Sinds 1 januari 2023 staat lachgas op lijst 2 van de Opiumwet. Het is verboden om lachgas voor recreatief gebruik te bezitten en te verkopen. Recreatief gebruik betekent dat de lachgas wordt gebruikt om een roes te ervaren.
Hoeveel mensen gebruiken lachgas?
In Nederland heeft in 2023 7,2% van de volwassenen ooit lachgas gebruikt. Dit zijn ongeveer 1.000.000 mensen. Maar 0,9% gebruikte lachgas in het laatste jaar.1Dat blijkt uit deze cijfers.
Mensen tussen de 16 en 35 die uitgaan gebruiken meer lachgas dan andere mensen in Nederland. 15% procent van deze uitgaanders hadden in 2023 lachgas gebruikt2Zoals te lezen is in Het Grote Uitgaansonderzoek 2023.
> Lees hier meer over hoeveel mensen lachgas gebruiken
De effecten van lachgas
Het inhaleren van lachgas zorgt voor een korte, sterke roes. De effecten treden vrijwel meteen op: het geeft een gevoel van bijna-bewustzijnsverlies, het lijkt een beetje op dronkenschap. De roes duurt ongeveer 1 tot 5 minuten. Iemand wordt licht in zijn of haar hoofd, voelt minder pijn en de spieren ontspannen. Beeld en geluid kunnen anders binnenkomen. Iemand kan ook dingen zien of horen die er helemaal niet zijn. Dat noemen we hallucinaties.
> Lees meer over de effecten van lachgas
Hoe lang werkt lachgas?
De effecten van lachgas duren ongeveer 1-5 minuten. Maar er kunnen nog lang na een ballon effecten zijn van het gebruik. Na 5 minuten kan iemand nog niet veilig rijden.
Risico’s
Het risico van lachgasgebruik voor de gezondheid van een individu is niet heel groot. Bij recreatief gebruik zijn de risico’s beperkt. Als iemand veel en vaak lachgas gebruikt kan er een vitamine B12 tekort optreden. Een vitamine B12 tekort kan leiden tot veel soorten klachten zoals zenuwschade en uitval- of verlammingsverschijnselen. Meestal is deze schade behandelbaar met vitaminesupplementen en fysiotherapie. Er zijn echter geen aanwijzingen dat het toedienen van extra vitamine B12 tijdens gebruik het risico op een tekort verkleint. Jongeren en mensen met een laag vitamine B12-niveau, zoals vegetariërs, zijn gevoeliger voor schadelijke effecten.
Sommige mensen merken dat ze moeilijk kunnen stoppen met lachgas. Zij voelen een sterke drang om meer en opnieuw te gebruiken. Dit zijn signalen dat iemand verslaafd kan raken aan lachgas. Tot slot worden er meerdere keren per jaar meldingen gemaakt van acute neurologische schade na intensief lachgasgebruik. Ook spraken Brandwondencentra van ernstige vrieswonden. Mensen die ballonnen vullen met een grote lachgastank, klemden die tussen de benen en kregen door onoplettendheid levenslange littekens door bevriezingsletsel.
> Lees meer over de risico’s van lachgas
Waar moet iemand op letten bij gebruik?
- Gebruik nooit rechtstreeks uit een slagroomspuit of tank.
- Stop als je hoofdpijn krijgt of misselijk wordt.
De wet
Lachgas staat sinds 1 januari 2023 op lijst 2 van de Opiumwet. Dit betekent dat de verkoop, het bezit en de productie van lachgas voor recreatief gebruik verboden is. Vroeger was verkoop, handel, bezit en gebruik van lachgas niet strafbaar. Lachgas viel toen onder de Warenwet. Dit betekende dat de verkoper van lachgas aan de verplichtingen van de Warenwet diende te voldoen.
> Lees meer over wat de wet zegt over lachgas
Verkeer
Als mensen lachgas gebruiken in het verkeer kan dat heel gevaarlijk zijn. Lachgas verstoort de waarneming en het coördinatievermogen. Als je onder invloed bent van lachgas kan je dus niet meer veilig een voertuig besturen. Ook zijn er signalen dat mensen minder goed kunnen rijden in het eerste uur nadat de ballon is uitgewerkt.
> Lees meer over lachgas in het verkeer
Prijs
Lachgas is verboden maar is nog verkrijgbaar via drugsdealers en het internet. Vaak wordt de lachgas in tanks verkocht. Deze kosten tussen de 50€ en 80€ per stuk.
Lachgastanks weggooien
Het is gevaarlijk om lege lachgastanks weg te gooien bij het restafval. Het beste is om een lege tank naar de milieustraat te brengen.
> Lees meer over het weggooien van lachgastanks