Tast XTC de gehele hersenen aan?
XTC-gebruik kan het serotoninesysteem aantasten. Serotonine is een stofje in de hersenen dat een rol speelt bij geheugen, concentratie en stemming.
Bij dieronderzoek is schade aangetoond bij dosissen die vergelijkbaar zijn met dosissen die mensen innemen. De schade was na een jaar nog zichtbaar. De schade zou veroorzaakt worden door de afbraakproducten van XTC.
Bij onderzoek bij mensen zijn in 1998 door het Centre of Human Drug Research in Leiden ook veranderingen aangetoond. Bij dit onderzoek werden drie groepen met elkaar vergeleken. Een groep die nog nooit geslikt heeft, een groep die de afgelopen 2 jaar 12 tot 48 keer geslikt heeft en een groep die de afgelopen 2 jaar meer dan 48 keer geslikt heeft. De gebruikersgroepen deden het slechter op geheugentests dan niet-gebruikers. De groep die de meeste keren geslikt had deden het daarbij het slechtst. Ook bleek dat het serotoninesysteem van de gebruikersgroepen slechter functioneerde. Er was wel kritiek op dit onderzoek. Het aantal keren dat je XTC neemt is een onnauwkeurige maat. Beter is om uit te gaan van het aantal pillen dat je in je leven geslikt hebt.
In 2000 is bij het AMC in Amsterdam onderzoek gedaan. Hierbij is met speciale technieken gekeken of er schade bij bepaalde zenuwen optrad. Ook hier werden 3 groepen vergeleken. Een groep die nooit geslikt had, een groep die in hun leven 55 pillen of minder genomen had en een groep die in hun leven meer dan 55 pillen genomen had. Bij de groep die 55 pillen of meer genomen had werden bij de vrouwen beschadigingen in de hersenen aangetoond. Ook functioneerden zij slechter op bepaalde geheugentesten. Bij de mannen konden geen beschadigingen aangetoond worden. Wel deden zij het slechter op geheugentests. Onduidelijk is nog of deze effecten blijvend zijn of dat er herstel optreedt. Bij de groep die minder dan 55 pillen genomen had konden geen beschadigingen worden aangetoond.
In 2010 is er opnieuw bij het AMC in Amsterdam onderzoek gedaan naar de relatie tussen (structurele) veranderingen in de hersenen en XTC.
De onderzoekers hebben in dit onderzoek vooral gekeken naar de hippocampus. Dit is een deel van de hersenen wat een belangrijke functie heeft bij de opslag van informatie in het lange termijngeheugen.
In dit onderzoek werden twee groepen met elkaar vergeleken; 7 mannen die geen XTC hadden gebruikt en 10 mannen (gemiddelde leeftijd van 25) die gemiddeld 281 XTC-pillen hadden gebruikt.
Het verschil tussen deze twee groepen was dat de gebruikersgroep een kleinere hippocampus had en minder ‘grijze massa’. De grijze massa is verantwoordelijk voor het verwerken van informatie.
De studies van het AMC maken onderdeel uit van The Netherlands XTC Toxicity (NEXT) study. Hierbij werd er ook gekeken naar de invloed van andere middelen en ervoor gecorrigeerd.
In 2011 is er ook een Amerikaans onderzoek geweest onder 1500 XTC-gebruikers. In het onderzoek word gesteld dat het gebruik van XTC niet leidt tot cognitieve schade.
In dit onderzoek is gekozen voor een onderzoeksgroep die weinig andere drugs en alcohol gebruikten. Deze studie is waarschijnlijk niet representatief omdat het risico op ‘hersenschade’ waarschijnlijk toeneemt wanneer het wordt gecombineerd met andere middelen.
Duidelijk is dat steeds meer onderzoek erop wijst dat als gevolg van heftig XTC-gebruik beschadigingen kunnen optreden of dat bepaalde geheugenfuncties minder worden. Hierbij raken dan bepaalde zenuwen aangetast maar niet de hele hersenen. Vrouwen lijken gevoeliger dan mannen. Ook is duidelijk dat de kans op beschadigingen groter wordt, naarmate er vaker en meer wordt geslikt. Of schadelijke effecten ook bij gering gebruik optreden, is niet aangetoond. Helemaal uit te sluiten is het ook niet. Ook is niet duidelijk of de effecten blijvend zijn. Wat dat betreft is meer onderzoek nodig.